بررسی تنوع سوماکلونال حاصل از کشت بافت در ارقام مختلف خرما

خرما یکی از مهمترین میوه ها و به عنوان یکی از گیاهان تجاری در ایران می باشد. درختان خرما به طور معمول بوسیله ی پاجوش های جدا شده از درختان دیگر تکثیر می شوند. تنوع سوماکلونال به تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی که در گیاهانی که از طریق کشت بافت تولید شده اند اشاره دارد. هدف این مطالعه تحلیل تنوع سوماکلونال بین 7 رقم (رعناطلا، ابونارنجا، کوش زاباد، نبات سیف، فرد ماده، اشرسی و ابومعان) با 3 تکرار درخت خرما می باشد که از طریق روش کشت بافت حاصل شده اند که در سه ایستگاه تحقیقات کشاورزی جیرفت، بم و میناب واقع در جنوب شرق ایران با استفاده از نشانگرهای صفات فنوتیپی و ژنوتیپی و نشانگرهای ssr و یافتن شباهت و یا تفاوت ژنتیکی میان کلون های درخت خرما قابل ارزیابی می باشد. براساس 32 صفت فنوتیپی کلون های ارزیابی شده اختلاف معنی داری را برای هر رقم و در تمام ایستگاه ها نشان دادند که این می تواند ناشی از تنوعات سوماکلونال باشد و براساس تکنیکهای مولکولی بایستی اعتبار سنجی گردد. در میان 28 جفت آغازگر برای توانائی آنها در تولید الگوهای باندی ssr در ارقام خرما ، 12 جفت آغازگر به طور موفقیت آمیزی باندهای متفاوت واضحی در بیشتر ژنوتیپهای مورد مطالعه نشان دادند. این آغازگرهای پلی مورف بین 9 یا 8 کلون در ارقام مورد آزمایش قرار گرفتند تا فقدان یا حضور تنوع را آشکار کنند. سرانجام 3 آغازگر باندهای متفاوت در کلون ها نشان دادند که به تنوع سوماکلونال اشاره دارد. تمامی باندهای آشکار شده امتیازبندی شدند. ماتریس ضریب تشابه محاسبه گردید تا داده ها را گروه بندی نموده و رابطه ی بین کلونها را در هفت ژنوتیپ خرمای مورد مطالعه رسم نماید.